Τεχνητή Νοημοσύνη και Ελλάδα: Ο ρόλος του κράτους στην ανάπτυξη υποδομών και μείωσης του επενδυτικού ρίσκου
Αρέσει σε: 0 άτομα
Ένα φιλόδοξο όραμα για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα.
Πώς διαχειρίζονται την Τεχνητή Νοημοσύνη οι χώρες που είναι πρωτοπόρες
Σε άρθρο του BBC News για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) διάβασα την άποψη του Μουσταφά Σουλεϊμάν, συνιδρυτή της DeepMind, εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης από το Ηνωμένο Βασίλειο, που εξαγοράστηκε από την Google:
Η χώρα μας πρέπει να καλλιεργήσει “κουλτούρα με μεγαλύτερη προθυμία για ανάληψη κινδύνων” εάν θέλει να καθιερωθεί ως κυρίαρχη δύναμη στον τομέα της ΤΝ.
Η φιλοδοξία του πρωθυπουργού Rishi Sunak, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του, είναι το Ηνωμένο Βασίλειο να γίνει ένα κέντρο τεχνητής νοημοσύνης σε παγκόσμια κλίμακα. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η κυβέρνησή του έχει δεσμευτεί να προχωρήσει σε επένδυση ύψους 1 δισεκατομμυρίου λιρών κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας. Επιπλέον, στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει συσταθεί μια ειδική ομάδα εργασίας με στόχο τη βελτιστοποίηση των πλεονεκτημάτων της ΤΝ διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλειά της.
Σύμφωνα με τον Σουλεϊμάν, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μεγάλη πιθανότητα να καταστεί υπερδύναμη τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, σημείωσε ότι δεν έχει συγκρίσιμες προοπτικές για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Μου προκάλεσε εντύπωση ότι εστίασε στην “απαραίτητη αλλαγή στον τρόπο σκέψης” που θα περιλαμβάνει την δημιουργία ενός περιβάλλοντος που προωθεί και υποστηρίζει σημαντικές επενδύσεις, αγκαλιάζει την ανάληψη κινδύνων και επιδεικνύει μεγαλύτερη αποδοχή της αποτυχίας, ενώ ταυτόχρονα τη γιορτάζει.
Είναι γεγονός ότι η αγορά στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μόνο τεράστια, αλλά έχει και την τάση να αναλαμβάνει σημαντικούς κινδύνους και να δίνει πρόσβαση σε πολλαπλές χρηματοδοτήσεις. Για αυτό το λόγο ο Σουλεϊμάν επέλεξε ως έδρα και για το νέο του εγχείρημα, την Inflection AI, στο Palo Alto της Καλιφόρνια, εκεί που βρίσκονται τα γραφεία κολοσσών του κλάδου όπως η Google, το Facebook και η Tesla.
Το πρότυπο της επιτυχημένης start-up που εξαγοράζεται νωρίς
Η DeepMind, αναγνωρίζεται ως ένα επιτυχημένο παράδειγμα ταχείας ίδρυσης και εξαγοράς νεοφυούς επιχείρησης (start-up), καθώς το 2014, εξαγοράστηκε από την Google για ποσό που φέρεται στα 400 εκατομμύρια δολάρια. Ο Ian Hogarth είναι επιχειρηματίας και επενδυτής που ορίστηκε να ηγηθεί της ομάδας εργασίας ΤΝ του Ηνωμένου Βασιλείου. Για να πετύχει τους στόχους του θα πρέπει να αλλάξει τον τρόπο σκέψης επιχειρηματιών όπως ο Μουσταφά Σουλεϊμάν ώστε να μην πωλούν νωρίς τις επιχειρήσεις τους και να παραμένουν στο ΗΒ.
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι τα κράτη δεν είναι πλέον αρκετό να δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ίδρυση νεοφυών εταιρειών. Είναι επιτακτική ανάγκη για ένα περιβάλλον που διευκολύνει την ανάπτυξή τους σε παγκόσμιο επίπεδο διατηρώντας την έδρα τους.
Υπήρξαν πολλές παρόμοιες επιτυχημένες εταιρείες τεχνολογίας στο παρελθόν που εξαγοράστηκαν σε πρώιμο στάδιο. Αυτό το μοτίβο έχει οδηγήσει πολλές μικρές εταιρείες τεχνολογίας να φιλοδοξούν να ενσωματωθούν από μεγάλες εταιρείας τεχνολογίας αντί να προσπαθούν να γίνουν οι ίδιες ακόμα μεγαλύτερες.
Γιατί οι startups προτιμούν την εξαγορά;
Στο ίδιο άρθρο του BBC περιγράφεται το παράδειγμα επιτυχημένης startup που ειδικεύεται στην τεχνητή νοημοσύνη. Τη χρονική στιγμή που ο Elon Musk, ο ιδιοκτήτης του Twitter, είχε αγοράσει 10.000 GPUs, μονάδες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και την εκπαίδευση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, η συγκεκριμένη start-up περίμενε πέντε μήνες επιχορήγηση για να αγοράσει μία από αυτές. Με την προμήθεια αυτών των μονάδων, η μία ομάδα χρειάζεται από τέσσερις έως επτά ημέρες για να εκπαιδεύσει ένα μοντέλο ΤΝ, ενώ η άλλη ομάδα έχει την ικανότητα να ολοκληρώσει την εργασία μέσα σε λίγα λεπτά. Αυτή η διαφορά αφήνει την ομάδα τους συνεχώς πίσω, αδυνατώντας να γεφυρώσει το χάσμα.
Σύμφωνα με τον Hogarth, που υπενθυμίζω ότι ηγείται της ομάδας εργασίας ΤΝ του Ηνωμένου Βασιλείου:
Μια εναλλακτική λύση είναι χώρες και όχι εταιρείες, να έχουν την κυριότητα τέτοιων υποδομών που σχετίζονται με την ανάπτυξη της ΤΝ, κάτι που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως κρίσιμη βάση για το επερχόμενο κύμα καινοτομίας.
Τεχνητή Νοημοσύνη και Ελλάδα
Έχοντας δει το παράδειγμα μια πρωτοπόρου δύναμης στο χώρο της τεχνολογίας, ας δούμε λίγο το πλαίσιο στο οποίο κινείται η χώρα μας.
Η Ευρώπη ως πρωτοπόρος ΤΝ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ασχολείται ενεργά με την ΤΝ πριν το 2020, όταν άρχισαν να έρχονται στην επιφάνεια σχετικά προγράμματα. Υπάρχει ήδη σε εξέλιξη ικανός αριθμός χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.
Επίσης, η ΕΕ είναι πρωτοπόρος και στα νομικά θέματα που σχετίζονται με τη χρήση της ΤΝ, καθώς στις 14 Ιουνίου έγινε το πρώτο μεγάλο βήμα παγκοσμίως για την οριοθέτηση της ΤΝ. Σίγουρα μία ταχέως κινούμενη τεχνολογία είναι δύσκολο να ρυθμιστεί νομικά, όταν ακόμη και οι εταιρείες που κατασκευάζουν την τεχνολογία δεν γνωρίζουν πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Αλλά θα ήταν σίγουρα χειρότερο να λειτουργούμε χωρίς κανέναν επαρκή κανονισμό.
Το ευρωπαϊκό νομοσχέδιο εστιάζει στις εφαρμογές που έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν την μεγαλύτερη βλάβη στον άνθρωπο και τις κοινωνίες. Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση ΤΝ σε υποδομές ζωτικής σημασίας όπως στο νερό ή την ενέργεια, στο νομικό σύστημα, στον καθορισμό της πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες και σε κρατικά οφέλη. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι κατασκευαστές της τεχνολογίας θα πρέπει να διεξάγουν αξιολογήσεις κινδύνου πριν θέσουν την τεχνολογία σε καθημερινή χρήση, παρόμοια με τη διαδικασία έγκρισης φαρμάκων.
Όλοι συμφωνούν ότι η ΕΕ πρέπει να ηγηθεί στη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν υπάρχουν σχετικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Ωστόσο, αν όλα αυτά θα οδηγήσουν σε καινοτομία σχετικά με την ΤΝ, δεν είναι κάτι σίγουρο.
Ελλάδα και επιχειρηματική δραστηριότητα σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη
Ακόμα λιγότερο σίγουρο είναι ότι οι προσπάθειες της ΕΕ θα αποβούν προς όφελος της Ελλάδας. Εξάλλου δεν είναι αυτός ο στόχος τους. Αυτός πρέπει να είναι δικός μας στόχος.
Είναι αλήθεια ότι στο γενικό πλαίσιο, η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει σωστή στρατηγική και την υλοποιεί. Χαίρομαι που βλέπω πλέον στη Δημόσια Διοίκηση ανθρώπους που αντιλαμβάνονται το τρίπτυχο: (1) κατάλληλο επιχειρηματικό περιβάλλον, (2) οικονομικά εργαλεία, και (3) ανθρώπινο δυναμικό.
Έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για προσέλκυση επενδύσεων και τα αποτελέσματα φάνηκαν από το 2022, που η Ελλάδα βελτιώθηκε κατά 16 θέσεις στη σχετική λίστα επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Υλοποιείται εμβληματική επένδυση από την Microsoft, ενώ η Intel έχει ανακοινώσει ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με την κυβέρνηση για την δημιουργία μονάδας κατασκευής τσιπ ημιαγωγών. Η συνέχεια τέτοιων επενδύσεων προϋποθέτει την συστηματική εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, όπως η επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, η αύξηση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, η βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και τη σύνδεσή της με τις ανάγκες της αγοράς, τη γενικότερη εφαρμογή των κανόνων δικαίου, κ.ά.
Να τονίσω και το ζήτημα της εγκατάστασης ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Διότι, η διασύνδεση των Ελλήνων φοιτητών με την αγορά εργασίας δεν μπορεί να αναφέρεται μόνο σε τοπικό επίπεδο, τη στιγμή που τεχνολογίες όπως η ΤΝ αποτελούν αντικείμενο ενασχόλησης παγκόσμιων κολοσσών και κρατών. Και σε αυτόν τον τομέα, πέρα από τα Ελληνικά κρατικά πανεπιστήμια, τα οποία χαίρουν αναγνώρισης, η συνδρομή των ξένων πανεπιστημίων μπορεί να είναι ακόμα σημαντικότερη.
Ελλάδα και Τεχνητή Νοημοσύνη: Το όραμα
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε την επίτευξη καινοτομίας. Ωστόσο, μπορούμε να τη διαχειριστούμε δημιουργώντας τις προϋποθέσεις που οδηγούν σε καινοτομία. Και στην περίπτωση της Ελλάδας, αυτό σημαίνει ότι προσελκύουμε το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό στο οποίο εξασφαλίζουμε ότι θα κινείται ελεύθερα μέσα σε ένα τοπικό επιχειρηματικό οικοσύστημα παράγοντας νέες γνώσεις, εμπειρίες και επιχειρήσεις που θα το ανατροφοδοτούν και θα το ενδυναμώνουν.
Αυτό σίγουρα θα οδηγήσει σε καινοτομία. Ωστόσο, το εγχείρημα προϋποθέτει ρίσκο το οποίο είναι αδύνατον να επωμιστεί αποκλειστικά ο ιδιωτικός τομέας (λόγω χρονικής αβεβαιότητας και ύψους επενδύσεων). Ειδικά στην περίπτωση των υποδομών ΤΝ, ίσως να πρέπει σύντομα να διερευνηθεί το ενδεχόμενο κρατικών επενδύσεων ή κρατικών συμμετοχών (ίσως μέσω Private Finance Initiative ή Partnerships). Και αναφέρομαι σε υποδομές που θα χρησιμοποιούνται από τη χώρα μας και επιπλέον θα παρέχονται υπηρεσίες σε τρίτους (χώρες, εταιρείες, οργανισμούς).
Υπάρχει ενδεχόμενο, η ΤΝ να αποτελέσει τομέα με ρόλο ακόμα πιο σημαντικό από τον ρόλο που διαδραμάτισε στην ιστορία της ανθρωπότητας ο τομέας της ενέργειας. Πιστεύεται ότι ο έλεγχος της τεχνολογίας της ΤΝ θα αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού, συμπαρασύροντας την ανάπτυξη σε πολλούς άλλους τομείς, και ότι έχει τη δυναμική να αλλάξει τις παγκόσμιες ισορροπίες.
Και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμα και αν εμείς (η Ελλάδα) αποφασίσουμε να μην είμαστε μέρος του, ο αγώνας για την ανάπτυξη και τον έλεγχο της ΤΝ δεν θα σταματήσει. Κάθε χώρα στον κόσμο – ακόμα και οι αντίπαλοί μας – θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν αυτό το πλεονέκτημα και να το εκμεταλλευτούν – αν όχι εναντίον μας – αποκλειστικά για δικό τους όφελος.
Για τον αρθρογράφο:
Ο Βασίλης Ευαγγελίδης είναι ιδιοκτήτης της εταιρείας Games People Say - Digital Consultancy που εξειδικεύεται στη συμβουλευτική σε θέματα Ψηφιακού Μάρκετινγκ. Ξεκίνησε την καριέρα του ως Αξιωματικός του Στρατού, χειριστής Ε/Π. Ήταν ιδιοκτήτης της start-up DVD WORLD-Home Entertainment Parks. Από το 2008 μέχρι το 2013 εργάστηκε στην CAE Defence, την μεγαλύτερη εταιρεία εξομοιωτών στον κόσμο, ως Marketing Manager υπεύθυνος για τη Δ. Ευρώπη και τους Νατοϊκούς οργανισμούς, με έδρα τη Γερμανία.
Εκτός από απόφοιτος ΣΣΕ (Bachelor in Military Science) είναι κάτοχος «Executive Certificate in Management and Leadership» από το «MIT Sloan School of Management». Κατέχει διπλό Master από το «Embry-Riddle Aero University» με εξειδικεύσεις στα «Aerospace Management» και «Aerospace Operations». Επίσης, είναι πιστοποιημένος Επιθεωρητής Συστημάτων Διαχείρισης της Ποιότητας (IRCA certified Quality Management Systems Provisional Auditor for ISO 9001:2008), πιστοποιημένος «Project Manager» (PMI Project Management Professional®) και φέρει την πιστοποίηση ITIL 4 Foundation. Τέλος, έχει παρακολουθήσει μαθήματα πληροφορικής από το Πανεπιστήμιο Πειραιά (networks, DBs, programming languages, etc).
Ο Βασίλης Ευαγγελίδης είναι ιδιοκτήτης της εταιρείας Games People Say - Digital Consultancy που εξειδικεύεται στη συμβουλευτική σε θέματα Ψηφιακού Μάρκετινγκ. Ξεκίνησε την καριέρα του ως Αξιωματικός του Στρατού, χειριστής Ε/Π. Ήταν ιδιοκτήτης της start-up DVD WORLD-Home Entertainment Parks. Από το 2008 μέχρι το 2013 εργάστηκε στην CAE Defence, την μεγαλύτερη εταιρεία εξομοιωτών στον κόσμο, ως Marketing Manager υπεύθυνος για τη Δ. Ευρώπη και τους Νατοϊκούς οργανισμούς, με έδρα τη Γερμανία.
Εκτός από απόφοιτος ΣΣΕ (Bachelor in Military Science) είναι κάτοχος «Executive Certificate in Management and Leadership» από το «MIT Sloan School of Management». Κατέχει διπλό Master από το «Embry-Riddle Aero University» με εξειδικεύσεις στα «Aerospace Management» και «Aerospace Operations». Επίσης, είναι πιστοποιημένος Επιθεωρητής Συστημάτων Διαχείρισης της Ποιότητας (IRCA certified Quality Management Systems Provisional Auditor for ISO 9001:2008), πιστοποιημένος «Project Manager» (PMI Project Management Professional®) και φέρει την πιστοποίηση ITIL 4 Foundation. Τέλος, έχει παρακολουθήσει μαθήματα πληροφορικής από το Πανεπιστήμιο Πειραιά (networks, DBs, programming languages, etc).
